Dag 4; Culturele en traditionele uitstapjes

Dag 4 Cultuur in Ohrid en traditioneel Macedonië

Vanmorgen op tijd er uit! Hoe leuk is het om s morgens (sorry niet smartphone generatie) aan het ontbijt appjes te ontvangen van de andere mooie plekjes waar andere familieleden zijn neergestreken en filmpjes te bekijken van nat en stormy wheather in Nederland. De camping van Arjen en Dorothe zag er ook prima uit en dat bevestigt mij meer en meer dat de Balkan zo gek nog niet is! In Nederland is het code rood of oranje en ik hoop dat Marije's hutje op de camping op Nunspeet is blijven staan!
Anna zit droog in het verzorgingstehuis waar ze nog een paar diensten draait voor haar vakantie begint!

Wij hebben een drukke culturele dag op het programma staan. Om negen uur starten we een stadswandeling door Ohrid, samen met nog enkelcNederlandse toeristen en onze Nederlands/Macedonische gids Sweto (?). We hadden niet al te hoge verwachtingen, maar het was zeer de moeite waard!
Ohrid ligt aan een van de oudste meren ter wereld en is een stad met een geschiedenis die teruggaat tot 5000 v. Chr. en die claimt na Damascus de langst continu bewoonde plek ter wereld te zijn. De gids vertelt dat er in de stad en rond het meer exact 365 kerken, kloosters en heilige plaatsen zijn, eentje voor iedere dag, zodat Ohrid ook wel Slavisch Jeruzalem wordt genoemd. Zowel het meer als de stad staat op de werelderfgoedlijst van Unesco.

(Nu even een stukje geschiedenis; voor onszelf en voor hen die er in geïnteresseerd zijn.....anderen kunnen een paar alinea's verder weer aanhaken!)

In de oudheid heette Ohrid Lychnidos, stad van licht, naar het kristalheldere water van het meer. Het was de hoofdstad van Dasaretia, een regio die werd bevolkt door de Griekse stam van de Dasareten, en die ook zijn sporen in het Albanese Berat heeft nagelaten. Ten tijde van Philippus II (382-336 v. Chr.), vader van Alexander de Grote, vestigden de eerste Macedoniërs zich in de stad. Lychnidos bleef onder Macedonische invloed tot de Romeinen de plaats in 148 v. Chr. innamen. De stad kwam aan de Via Egnatia te liggen waar zij rijkelijk van profiteerde.
Via deze handelsweg kwamen ook de eerste zendelingen, en vanaf de vierde eeuw werd Lychnidos christelijk. In de zesde eeuw vielen de heidense Slaven vanuit het noorden het gebied binnen en veroverden het op de Byzantijnen. Rond 830 werd de stad Bulgaars. Ook de naam veranderde: Lychnidos werd vanaf 879 Ohrid (Slavisch voor ‘op een heuvel’).
Niet lang daarna kwamen de twee missionarissen Clemens en Naum naar Ohrid om kloosters te stichten waar werd onderwezen in de Slavische taal. De stad ontwikkelde zich als een belangrijk religieus centrum op de Balkan. Van 992 tot 1015 was Ohrid de hoofdstad van het Eerste Bulgaarse Rijk en viel daarna weer in handen van de Byzantijnen, die de stad en het culturele leven verwaarloosden.
Drie eeuwen later wisten de Serviërs Ohrid voor 60 jaar in handen te krijgen, maar moesten de stad in 1395 al weer uit handen geven aan de Ottomanen. Hun hegemonie duurde ruim 500 jaar. Tijdens de Balkanoorlogen van 1912-1913 werd Ohrid resp. Servisch, Bulgaars en weer Servisch. Daarna werd de stad opgenomen in het Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen, de voorloper van het communistische Joegoslavië. Sinds 1991 ligt Ohrid in de Republiek Macedonië en is het laatste woord over de naam van het land nog niet met de Grieken besproken!

Deze morgen lopen we langs het imposante standbeeld van St. Clemens, de beschermheer van de stad Ohrid. Hij draagt de stad in zijn linker hand en in kerken zie je hem afgebeeld met een boek in zijn hand dat symbool staat voor het brengen/ontwikkelen en onderwijsplannen van. Het Cyrillisch schrift.
De heilige Clemens van Ohrid (Bulgaars: Климент Охридски, Kliment Ochridski) (840–916) was een middeleeuwse Bulgaarse geestelijke schrijver en de eerste Bulgaarse aartsbisschop. Clemens is geboren in het zuidwesten van Bulgarije, in de regio Macedonië. De orthodoxe kerk in de Macedonische hoofdstad Skopje, de Sint-Clemens van Ohrid, is naar hem vernoemd, evenals de universiteiten van Sofia en Bitola. De kerk die op de top van de stad is gebouwd heet de St. Clemenskerk en ligt op een prachtige locatie met schitterende uitzichten over de stad. Er zijn verschillende opgravingen blootgelegd en men is er nog dagelijks bezig met de renovatie van de kerk en met archeologisch onderzoek naar de oude basiliek en mozaïeken die hier de afgelopen eeuwen (hoewel in zeer geringe mate) bewaard zijn gebleven. Grappig is wel dat ondanks de staat van het kerkje, er nog gewoon wekelijks een mis is en de doopvont voor ceremonisch wordt gebruikt! De kerk van de Heilige Clemens dateert uit 2002 en is gebouwd naast de plek waar de heilige Clemens in 893 zijn eigen klooster stichtte.

De oude stad wordt gekenmerkt door prachtige kleine, steile weggetjes, dat voor alle verkeer toegankelijk is. Met gevaar voor eigen leven klommen we daar langzaam naar boven en het viel op dat sommige huizen,met prachtig uitzicht over het meer in redelijk onderhouden staat waren, terwijl andere sterk vervallen, ingezakte krotten zich hier tussen verscholen. Rare contrasten kom je hier tegen; oude mensen die in een stoeltje voor hun "huisje" (met of zonder dak) de hele dag zitten en kijken naar toeristen en zwerfkatten, kraampjes met allerlei souvenirs (vooral veel heiligen en armbandjes) en daarnaast de goed uitgeruste horecagelegenheden, mooie auto's (tussen de zastava's)..... Enfin genoeg te zien!
We bezichtigen tijdens onze wandeling nog een kerk; 365 is een beetje veel op een ochtend!
De kerk van St. Sofia is een van de grootste middeleeuwse kerken. Gedurende lange tijd was het de kathedraal kerk ("Grote Kerk") van de Ohrid Archiepiscopate wiens kerkelijk gezag had betrekking op de gebieden tot aan de rivier de Donau in het noorden, de Albanese kust naar het westen en de baai van Thessaloniki in het oosten.
De kerk werd waarschijnlijk gebruikt als een kathedraal weg terug in het verleden, in de periode van de tsaar Samuel, die in de late tiende eeuw, zijn troon verhuisd van Prespa naar Ohrid. De andere aanname is dat er vroeger een andere kerk op dezelfde locatie tijdens het bewind van de Macedonische tsaar Samuel worden, en dat later deze kerk werd verwoest om onbekende redenen. De datum van de bouw van die kerk is onzeker omdat er geen inscripties die helpen onthullen. Het is ook vermeld dat de huidige kerk, ofwel werd gebouwd of hersteld tijdens de periode van de Aartsbisschop Leo, die op de troon van de kerk was in de periode tussen 1035-1056. Zijn gewaardeerde kerkelijke hoofdsom werd een donor van het schilderij versieringen in de kerk van St. Sofia.

Boven op de heuvel van de stad lopen we door het Amfitheater: dit Romeinse theater is ongeveer 2000 jaar oud. Het heeft tijden onder de aarde gelegen maar is sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw volledig blootgelegd. Er worden geregeld toneelstukken opgevoerd en concerten gehouden!

Terug naar beneden lopen we door een pinewood en we zien onderweg rondom het amfitheater oude mannen met schep en zeef nog steeds zoeken naar resten uit de oudheid. Hierdoor worden bouwactiviteiten uitgesteld omdat er nauwkeurig wordt gekeken en gehoopt op verdere archeologische vondsten.

Met een taxibootje werden we over het meer teruggebracht naar het haventje waar we onze Tour beëindigden, maar nog niet klaar waren met onze traditionele,culturele dag.....

We lopen s middags nog een stukje door de winkelstraat van Ohrid en de markt, nemen nog een snelle duik in het meer, even douchen en dan....
worden we opgehaald met een bus om naar een traditionele Macedonische avond te gaan. We hadden ons voorgesteld dat er veel zang dans en klederdracht zou zijn samen met de overschotjes die we in restaurants wel geserveerd zien worden, maar geen flauw idee hoe het heet. Ik kan de avond samenvatten in een grote afknapper! Wel heel traditioneel macedonisch (nl niet georganiseerd), maar verder..... Na bij verschillende hotels andere gasten opgepikt te hebben kwamen we bij een soort KGB gebouw, grijs vierkant, niet onderhouden , zo'n vijf etages hoog met kamers (hotel?) waar overal de zelfde troosteloze gordijnen hingen. Met alle goede bedoelingen werden we ontvangen met Raki en hadden ze de avond speciaal voor de Nederlanders interactief gemaakt.... We mochten een drankje grabbelen uit een ton, er speelde een bandje Beatle liedjes met een bijzondere intonatie en er werd een loterij gehouden. Je snapt dat dit echt helemaal aansloot bij onze verwachtingen!! Iedereen zat met zijn rug naar het meer, keek naar de band, die af en toe ook iets Macedonisch speelde en kon van een buffet een selectie voorgerechten halen. Je kunt je wel voorstellen hoe dat gaat met een bus Nederlanders.... Al met al genoeg te bekijken, te roddelen en toen er geen rij meer was sloten wij, samen met het echtpaar dat naast ons zat, aan om een voorgerecht te halen. Daar werd al van alles afgeruimd, maar er was van allerlei lekkers. In alle rust genietend van de geweldige muziek, pratend met het tafeltje naast ons, wachtend op het hoofdgerecht..... kwam er geen hoofdgerecht! Wel een beetje jammer, want dat hadden wij blijkbaar gemist (toen wij nog aan ons voorgerecht zaten)! Een beetje verbaasd dat op tafel alleen maar zoetige deeghapjes stonden en geen warm eten, vroeg Bart voorzichtig hoe dat nu eigenlijk is gegaan. Hij was volgens hemzelf wel vriendelijk, maar enigszins onder de indruk kwam er na een half uur een speciaal voor ons gemaakte grill schotel!! Iedereen had toen al lang zijn voor- hoofd-en nagerecht op en kon zich op maken voor de act van de avond: the bottleman, wie kent hem niet???
Wereldberoemd moet deze man zijn ( in Ohrid en omstreken denk ik) en bij de plaatselijke cokedealers, want toen ik hem in de wc boven de wasbak in een bijzondere houding zag staan, dacht ik even dat hij niet goed was/werd, maar ik bleek live getuige van een flinke inname van snuif. Dit samen met de inhoud van de bottels waarop hij later zou spelen stond garant voor een succesvol optreden! Toen enkel tafels zich nog waagden aan een folkloristisch dansje, liepen wij maar langzaam richting de bus om alvast klaar te zijn voor vertrek. Al met al wel een heel bijzondere ervaring, die wat ons betreft zeker niet de 35 euro pp waard was,maar wel goed was voor de verhalen achteraf! Niet onbelangrijk om te vermelden is dat Bart( het moest zo zijn!) met zijn lootje een diner had gewonnen bij een restaurantje in de stad, dus.... zijn gemiste hoofdgerecht werd op deze manier en met de extra gemaakte grills hotel wel dubbel en dwars goed gemaakt!!

Morgen een dagje op stap naar Bitola!

Liefs van ons drietjes

PS: we hopen dat iedereen de storm in Nederland goed heeft doorstaan; we hebben aardige beelden gezien in de krant en het zag er onrustig uit!
Om met m'n moeders credo te eindigen: houd de zon zij!!!!